«Сарман» газетасы редакциясендә укучылар белән «туры элемтә» булды
«Сарман» газетасы редакциясендә, Бөтендөнья кулланучылар хокукларын яклау көненә багышланган, укучылар белән «туры элемтә» булды. «Туры элемтә»дә Татарстан Республикасы Дәүләт алкоголь инспекциясенең Түбән Кама территориаль органы эчке базарны үстерү һәм координацияләү бүлеге башлыгы Евгения Чернова һәм газетаның баш мөхәррире Альбина Сабирова катнашты.
Сарманлылар үзләренең сорауларын алдан җибәргәннәр иде, кайберәүләр «туры элемтә» вакытында үз сорауларын бирә алды. Барлык сорауларга да закон таләпләренә сылтама белән тулы җаваплар бирелде, теге яки бу ситуацияләрдә кулланучыларның гамәлләре алгоритмы аңлатылды.
Мисал өчен:
- Гади төймәле телефон сатып алдым, анда җитешсезлек ачыкланды. Товарны ремонтка гарантия буенча бирдем, ләкин сроклар бик озакка сузылды, кибеттә һәрвакыт ниндидер сәбәпләргә сылтыйлар. Миңа нишләргә? - дип сорый кулланучы.
- Бу очракта кулланучы акчаларны кире кайтаруны яки товарны алмаштыруны, шулай ук неустойка (пеня) түләүне таләп итәргә хокуклы - «Кулланучылар хокукларын яклау турында» РФ Законының 23 маддәсе аңа мондый хокук бирә. Яклар килешүе нигезендә язма рәвештә билгеләнә торган товарның кимчелекләрен бетерү срогы кырык биш көннән артмаска тиеш (РФ Законының 20 маддәсе). Ике нөсхәдә дәгъва әзерләп, үз таләбеңне күрсәтеп, сатучыга язма рәвештә мөрәҗәгать итәргә кирәк. Бер нөсхәне кибеткә тапшырырга, икенчесенә дәгъвагызны кабул итү турында имза куйдырырга кирәк. Әгәр таләп канәгатьләндерелмәсә, кулланучы судка мөрәҗәгать итәргә хокуклы.
- 2024 ел ахырында чәшке тун сатып алдым, аскы өлеше кисәкләрдән тегелгән. Кышның нинди җылы булуын барыбыз да беләбез, шуңа күрә тунны берничә тапкыр гына кидем һәм итәк җөйләренең берничә урында тарала башлаганын, шулай ук заклепкалар янында җөйләрнең тарала башлаганын күрдем. Тун сатып алганда рассрочка рәсмиләштерелгән, сумма тулысынча түләнмәгән. Бу очракта нишләргә? - дип сорый район кешесе.
Аңлатабыз: тун сезонлы товарларга карый, шуңа күрә, мәсәлән, ул көз көне сатып алынган һәм товарга гарантия бирелгән булса, РФ Законының 19 маддәсе нигезендә, сезонлы товарлар өчен гарантияле сроклар тиешле сезон башыннан исәпләнә, аларның башлану вакыты, сатып алучылар булган урынның климат шартларыннан чыгып, Россия Федерациясе субъектлары тарафыннан билгеләнә. Законнар нигезендә, җирле климат шартларын исәпкә алып, Татарстан Республикасы территориясендә сезонлы билгеләнештәге товарларның гарантия срокларын һәм хезмәт итү срокларын билгеләү өчен түбәндәге сезонлылык сроклары билгеләнгән: кышкы сезон - 16 ноябрьдән 15 мартка кадәр. Кулланучы үз теләге белән түбәндәгеләрнең берсен таләп итәргә хокуклы:
- шул ук маркалы товарга (шул ук модель һәм (яисә) артикул) алмаштыру;
- сатып алу бәясен тиешенчә яңадан исәпләп, шундый ук башка маркалы (модельле, артикуллы) товарга алмаштыру;
- сатып алу бәясенең тиешенчә киметү;
- товар җитешсезлекләрен кичекмәстән түләүсез бетерү яисә кулланучы яисә өченче зат тарафыннан аларны төзәтү чыгымнарын каплау;
- сату-алу килешүен үтәүдән баш тартырга һәм товар өчен түләнгән сумманы кире кайтаруны таләп итәргә.
Сатучы товарны кабул итәргә һәм кирәк булганда товарның сыйфатын тикшерергә тиеш. Кулланучы тарафыннан куллану кредиты исәбеннән сатып алынган сыйфаты тиешенчә булмаган товарны кире кайтарган очракта, сатучы кулланучыга товар өчен түләнгән акчалата сумманы кире кайтарырга, шулай ук кулланучы тарафыннан түләнгән процентларны һәм куллану кредиты шартнамәсе буенча башка түләүләрне капларга тиеш.
- Моннан бер ай элек йорт өчен керамогранит идән плиткасы сатып алдык. Соңрак аны түшәмәскә уйладык. Аны кире кибеткә тапшырырга хакыбыз бармы?
Евгения Чернова аңлатканча, «Кулланучылар хокукларын яклау турында» РФ Законының 25 маддәсе нигезендә, кулланучы тиешле сыйфатлы азык-төлек булмаган товарны, әгәр күрсәтелгән товар формасы, габаритлары, фасоны, төсе, зурлыгы яки комплектациясе буенча туры килмәгән булса, сатучыдан сатып алынган шундый ук товарга алыштырырга хокуклы. Кулланучы, сатып алынган көннән тыш, тиешле сыйфатлы азык-төлек булмаган товарны ундүрт көн эчендә алмаштырырга хокуклы. Тиешле сыйфатлы азык-төлек булмаган товарны алмаштыру, әгәр күрсәтелгән товар кулланылышта булмаса, аның товар төре, куллану үзлекләре, пломбалары, фабрика ярлыклары сакланса, шулай ук товар чегы яисә касса чегы яисә күрсәтелгән товар өчен түләүне раслый торган башка документ булса, үткәрелә. Бу очракта сатып алганнан соң бер ай узган, димәк, плитканы тапшырырга ярамый. Шулай ук кафель плиткасы (төзелеш материалы) тиешле сыйфатта метражга сатыла икән, ул 14 көн узмаса да, алмаштырылырга тиеш түгел.